Wykonując ćwiczenia pamiętaj, aby:
- pozwolić żuchwie swobodnie opadać w sposób, w jaki wymaga tego artykulacja danej samogłoski,
- otwierać usta i kształtować układ warg zanim wypowiesz samogłoski,
- brzmienie samogłoski było nie zmieniało się przez cały czas jej trwania,
- zaokrąglać wargi i wysuwać je ku przodowi przy wymowie samogłosek „u” oraz „o”.
- Przyjmij wygodną pozycję. Pomyśl o czymś miłym i uśmiechnij się do siebie. Oddychaj spokojnie wciągając powietrze przez nos. Na wydechu bezgłośnie wymawiaj samogłoskę a cały czas uśmiechając się do siebie. To samo wykonaj kolejno z samogłoskami o, e, u, i, y.
- Wymawiaj samogłoski w podanej kolejności – zaczynając od maksymalnego rozwarcia, zmniejszając je stopniowo do minimalnego, a następnie w odwrotnej kolejności:
- a e y i, a o u, i y e, a u o a
- Wymawiaj opozycyjne pary samogłosek, najpierw wolno, następnie w coraz szybszym tempie:
- a-i, i-a,
- a-u, u-a,
- u-i, i- u
- Wymawiaj poszczególne sekwencje samogłosek na jednym wydechu:
- a e y i o u
- a o u e y i
- a i u e o y
- a y o i u e
- Wymawiaj pary samogłosek, najpierw rozdzielnie (staccato), później wymawiaj je łącznie (legato):
- a a a e a y a i a o a u
- e a e e e y e i e o e u
- y a y e y y y i y o y u
- i a i e i y i i i o i u
- o a o e o y o i o o o u
- u a u e u y u i u o u u
Wymawiaj dokładnie samogłoski w następujących układach. Najpierw w wolnym tempie, później coraz szybciej, ale nie zatracając wyrazistości wymowy:
- a e i o u y ą ę
- e i o u y ą ę a
- i o u y ą ę a e
- o u y ą ę a e i
- u y ą ę a e i o
- y ą ę a e i o u
- ą ę a e i o u y
- ę a e i o u y ą
Oprzyj brodę na dłoni, po to, by odczuć ruch żuchwy. Wymawiaj głoski rozdzielnie (staccato). Po wypowiedzeniu każdej pary głosek w odpowiednim układzie wracaj do pozycji wyjściowej:
- a-e e-a y-a i-a o-a u-a
- a-y e-y y-e i-e o-e u-e
- a-i e-i y-i i-y o-y u-y
- a-o e-o y-o i-o o-i u-i
- a-u e-u y-u i-u o-u u-o
- Wymawiaj jak najdłużej samogłoskę a na jednym tonie, kierując głos na sklepienie podniebienia twardego.
- To samo powtórz z samogłoskami: u, o, y, e, i.
- Wymawiaj samogłoski najpierw staccato (rozdzielnie), później legato (łącznie):
- u, u, u, …… uuuuuuu…..
- o, o,o, ….. oooooooo…..
- a,a,a,…. aaaaaaaaa…….
- e, e, e,…. eeeeeee………
- i, i, i,…… iiiiiiiiiiii………
- y, y, y, ……. yyyyyyy…...
- Wymawiaj samogłoski a, o, e, u, i, y najpierw bezgłośnie, później szeptem, półgłosem oraz głośno.
- Starannie wymawiaj następujące połączenia, nie zacierając brzmienia samogłosek:
- u ALI a ALA o ALI
- u ELI a ELA o ELI
- u IRKI a IRKA o IRCE
- u OLI a OLA o OLI
- u ULI a ULA o ULI
Ćwiczenie dźwięcznej, zrozumiałej mowy na samogłoskach
- Wykonaj wdech, następnie wydychaj powietrze wypowiadając niższym głosem samogłoskę „a”. Zmierz czas i zapisz, ile trwała ta czynność. Powtórz tę czynność, tym razem wydychając samogłoskę „e” ale już ton wyżej. Zapisz wynik. Teraz za każdym razem coraz wyżej wymawiaj kolejne samogłoski: „i”, „o”, „u”. Jeśli możesz, nagraj ćwiczenie. Przy odsłuchiwaniu zwróć uwagę na to, czy samogłoski nie brzmią inaczej niż powinny. Powtarzaj ćwiczenie i zapisuj wyniki.