Postawa to podstawa.
Prawidłowa postawa ciała- pozycja stojąca (rys. na podst.: M.McCallion, The voice book)
Postawa ciała odgrywa szczególną rolę w kreowaniu głosu mówionego i śpiewanego, bowiem wpływa na oddech oraz cechy i jakość powstającego dźwięku. Istnieje zatem ścisły związek między postawą ciała a głosem. Od niej zależy, czy głos wydobywasz swobodnie i naturalnie, czy zmuszasz aparat głosowy do nadmiernego wysiłku.
Naturalnie zachowane krzywizny kręgosłupa, wydłużenie kręgosłupa pozwalają na elastyczny ruch, oddychanie i swobodny głos. Odpowiednie zrównoważenie postawy zapewnia mięśniom i stawom lekkość i ekonomiczne działania.
Prawidłowa postawa ciała oraz prawidłowe nawyki oddechowe są ze sobą ściśle związane i wzajemnie na siebie oddziałują. Zależą również od ogólnej sprawności organizmu. Większość czynność (w tym również wydawanie dźwięków) wymaga skoordynowanych ruchów mięśniowych i zsynchronizowania ich z oddechem. Przyjrzyj się sobie- w jaki sposób wykonujesz różne czynności, np. w jaki sposób podnosisz coś ciężkiego? Co wówczas dzieje się z oddechem? Co dzieje się, gdy chcesz przesunąć mebel? Co kiedy biegniesz? Co kiedy pływasz? Co kiedy zaczynasz mówić lub śpiewać? W każdym tym przypadku ważne jest odpowiednie połączenie czynności oddechowej i mięśniowej. Wymagają one tylko takiej ilości energii, która jest potrzebna do ich wykonania- nie mniej i nie więcej. Nieprzestrzeganie tej zasady powoduje nadmierne napięcie i nieprawidłowy przebieg danej czynności.
Warto wziąć pod lupę własną postawę oraz nawyki, które się z nią wiążą. Warto odczuć różnicę w brzmieniu dźwięku po skorygowaniu nieprawidłowości postawy.
Pamiętaj, jeśli śpiewając grasz jednocześnie na instrumencie- musisz zwracać o wiele więcej uwagi na to, by zachować prawidłową i pozwalająca na swobodne wydobywanie dźwięków postawę ciała.
Co zyskujesz dzięki prawidłowej postawie ciała?
Po pierwsze- lepiej- tzn. pełniej i niżej oddychasz (aktywizujesz dolne obszary oddechowe), zapewniając odpowiedni start powstającym w Twoim ciele dźwięków.
Po drugie- zapobiegasz napięciom i usztywnieniom ciała.
Po trzecie- masz większą swobodę i naturalność w tworzeniu dźwięków.
Po czwarte- całe Twoje ciało, mięśnie i instrument głosowy wyrażają mobilizację, aktywność i gotowość do prawidłowego działania; nie musisz zatem siłowo przebijać się przez napięcia i usztywnienia, by wydobyć dźwięk.
Po piąte- masz lepszy kontakt z podłożem i większe poczucie stabilizacji, a to wpływa na Twoje poczucie pewności siebie (ważne w trudnych dla wielu osób sytuacjach, jakimi są wszelkie formy wystąpień publicznych).
Po szóste- wyglądasz lepiej, bardziej estetycznie, wywierasz bardziej korzystne wrażenie na odbiorcy(ach) i wzmacniasz swój przekaz werbalny. Pamiętaj też, że postawa ciała to Twój komunikat dla innych, wyraz Twojego nastawienia do nich.
Po siódme- minimalizujesz koszty związane ze stresem oraz zapobiegasz niekorzystnym napięciom mięśni nie biorących bezpośredniego udziału w tworzeniu głosu; zapobiegasz również „głosowym kontuzjom”.
Po ósme- kiedy zachowujesz prawidłową postawę, żadna część twojego ciała nie uciska organów wewnętrznych i mogą one dobrze spełniać swoje funkcje.
Zachowane naturalne krzywizny kręgosłupa, ciężar ciała zrównoważony, nogi luźne, mięśnie oddechowe mają pełną swobodę w wypełnianiu swoich funkcji.
Błędy postawy i ich wpływ na jakość głosu
Zła postawa powoduje wiele głosowych problemów, bo zawsze oznacza napięcia, które zobrazuje wydawany przez Ciebie dźwięk. Wszelkie nieprawidłowości dotyczące postawy ciała upośledzają prawidłową pracę krtani, czyli tworzenie dźwięku (fonację). Piękny i zdrowy dźwięk powstanie tylko wtedy, gdy ciało jest rozluźnione, swobodne i wolne.
Błędy postawy niestety znacznie wpływają na jakość głosu:
- odchylanie głowy połączone z podniesieniem brody powoduje napięcia w obszarze gardła, utrudnia swobodny przepływ powietrza, a więc pozbawia tworzone dźwięki właściwej bazy oddechowej; takie ustawienie głowy oznacza również nieprawidłową pozycję głosu, wysiłek, nieprzyjemne brzmienie głosu, sprzyja także szybkiemu męczeniu się głosu i jego przeciążeniom;
- garbienie się obniża i ściska żebra; upośledza oddychanie ponieważ zmniejsza się pojemność klatki piersiowej; w takiej sytuacji głos jest monotonny, pozbawiony blasku, nośności, siły wyrazu (garbienie się to wyraz zmęczenia, zniechęcenia, braku energii); jeśli połączone jest ze zbędnymi ruchami brzucha to głos zostaje pozbawiony oparcia
- napięcia w odcinku lędźwiowym kręgosłupa powoduje zwężenie części kręgosłupa, która odpowiada podstawie płuc- wymusza to oddychanie szczytami (tylko górną częścią klatki piersiowej), a więc oddech jest płytki, gwałtowny, skrócona zostaje faza wydechu, co uniemożliwia wypowiadanie dłuższych fraz, głos staje się piskliwy, wydobywanie dźwięków jest męczące;
- usztywnianie kolan (może łączyć się z napięciami dolnego odcinka kręgosłupa i brzucha) wywołuje niemal automatyczny zacisk głośni; powstający głos jest wynikiem siłowego przeciskania się powietrza przez głośnię, jest to głos gardłowy, pozbawiony rezonansu, naturalnej barwy, jego wydobywanie obciąża narząd głosu.
Przeczytaj także: Postawa ciała a emisja głosu- cz. II
