Wpływ nieprawidłowej funkcji wydzielniczej gruczołu tarczowego na głos i jego emisję po raz pierwszy opisał Leonard van der Hoeven w 1928 roku. Grupę objawów głosowych będących skutkiem zaburzeń pracy tarczycy określił jako „zespół tarczycowo – głosowy”. W zespole tym zaobserwował krótkotrwałe, ale nawracające chrypki, zmiany barwy głosu, trudności w emisji wysokich dźwięków i nieczystą intonację (za A. Mitrynowicz-Modrzejewska)
Tarczyca i krtań
Ze względu na bliskie sąsiedztwo tarczycy, krtań często odczuwa negatywne skutki zaburzeń pracy tarczycy. Dysfunkcje tarczycy prowadzą do zmian w narządzie głosowym oraz jego funkcjonowaniu, czego efektem są zaburzenia głosu dotyczące jego wszystkich cech akustycznych (dysfonie).
Niedoczynność tarczycy i głos
Niedoczynność tarczycy spowodowana jest niedostatecznym wydzielaniem hormonów przez ten gruczoł. Powoduje zmiany zanikowe z obrzękiem śluzówki krtani oraz:
- osłabienie napięcia mięśni,
- chrypkę,
- zmiany barwy głosu,
- obniżenie głosu, zawężenie jego skali;
- osłabienie siły głosu i jego męczliwość,
- skrócenie oddechu oraz czasu trwania fonacji,
- głos staje się płaski, ciężki;
- uczucie ciała obcego w krtani,
- suchość błon śluzowych jamy ustnej, gardła i krtani;
- zaburzenia w precyzji artykulacyjnej, ze względu na pogrubienie warg i języka,
- spowolnienie mowy, zaburzenia w modulacji głosu i monotonne mówienie związane także z zaburzeniami koncentracji, osłabieniem funkcji umysłowych oraz obrzękiem.
W niedoczynności tarczycy mogą wystąpić także czynnościowe zaburzenia głosu (głównie dysfonia hipofunkcjonalna). W badaniu fałdów głosowych stwierdza się ich pogrubienie. Może występować również obrzęk zwiększający masę fałdów głosowych (przyczyniający się także do nosowania) oraz zmniejszenie ich drgań, niedowłady fałdów głosowych i niedomykalność głośni (wskutek zmian zanikowych w mięśniu głosowym).
Nadczynność tarczycy i głos
Nadczynność tarczycy wynika z tego, że gruczoł ten wytwarza zbyt dużą ilość hormonów i powoduje:
- matowe, przyciemnione, głuche brzmienie głosu;
- szybkie męczenie się głosu,
- występujące wieczorem krótkotrwałe, ale nawracające chrypki;
- chrypki po wysiłku głosowym,
- skrócenie czasu fonacji, zawężenie skali głosu, utrata wysokich dźwięków,
- osłabienie i drżenie głosu,
- zaburzenia w motoryce fałdów głosowych,
- dysfonię hyperfunkcjonalną,
- podwyższenie średniego położenia głosu
- niedomykalność głośni w części międzychrzęstnej
- krótki, płytki oddech.
Ze względu na zwiększone napięcie mięśniowe podczas fonacji może dojść do pojawienia się guzków głosowych.
Inne problemy związane z tarczycą i ich wpływ na głos
Powiększenie, stany zapalne tarczycy
Powiększenie gruczołu tarczowego (guzy, wole) może powodować ucisk na nerwy krtaniowe. To z kolei prowadzi do dysfunkcji nerwów krtaniowych wskutek czego może dojść do ograniczenia ruchomości fałdów głosowych.
Stany zapalne tarczycy
Wystąpić może zapalenie stawów pierścienno-nalewkowych oraz porażenie fałdów głosowych.
Choroba Hasimoto (autoimmunologiczne zapalenie tarczycy) powoduje podobne problemy jak w przypadku niedoczynności tarczycy.
W przypadku wola Riedla (twardy guz w obszarze szyi) występują zwężenie tchawicy i krtani (rzadziej) oraz objawy uciskowe – problemy z przełykaniem, uczucie ucisku, krztuszenie się, duszność, zaburzenia oddychania, chrypa, kaszel.
Operacje tarczycy
Ze względu na bliskie umiejscowienie tarczycy i krtani, operacje gruczołu tarczowego mogą prowadzić do negatywnych zmian w narządzie głosowym. Jeśli podczas operacji tarczycy zostanie uszkodzony nerw krtaniowy górny – powikłaniem są zmiany barwy głosu. Uszkodzenie nerwu krtaniowego dolnego prowadzi do chrypki. Natomiast obustronne uszkodzenie wywołuje bezgłos i zaburzenia oddychania.
Obserwuj i reaguj, gdy pojawiają się objawy chorób tarczycy
Warto obserwować ciało i zwrócić uwagę na symptomy dysfunkcji tarczycy. Konieczna jest wówczas konsultacja z lekarzem, diagnostyka (badania poziomu hormonów, badanie usg), rozpoczęcie leczenia, regularne przyjmowanie leków i kontrole lekarskie oraz zmiana stylu życia. Osoby z zaburzeniami pracy tarczycy, pracujące głosem, muszą zaopiekować się sobą i krtanią bardziej niż zazwyczaj. Styl życia nie może dodatkowo obciążać organizmu, który obarczony chorobą tarczycy i staje się słabszy i delikatniejszy. Dobra wiadomość jest taka, że wyrównanie poziomu hormonów poprawia także stań krtani, głos staje się silniejszy, większość dolegliwości ustępuje lub przestaje ograniczać możliwości głosu.
Typowe objawy niedoczynności tarczycy:
- obrzęk twarzy (głównie powiek),
- zmniejszenie podstawowej przemiany materii,przybieranie na wadze,
- osłabienie, senność,
- ospałość fizyczna i psychiczna,
- zaburzenia koncentracji
- uczucie stałego zimna,
- suchość i szorstkość skóry,
- suchość i wypadanie włosów,
- bóle stawowe i mięśniowe, uczucie sztywności mięśni;
- osłabienie i kurcze mięśni
- zaparcia,
- u kobiet – długie i obfite miesiączki,
- zmiany w głosie i w mowie.
Typowe objawy nadczynności tarczycy:
- utrata wagi,
- biegunki,
- pobudliwość, drażliwość, nerwowość;
- drżenie rąk,
- przyśpieszona akcja serca, zaburzenia rytmu serca;
- nadwrażliwość na ciepło, nadmierne pocenie się;
- bezsenność,
- duszności,
- ciepła, wilgotna skóra, dolegliwości skórne;
- łamliwość paznokci,
- nieregularne miesiączki.
