Mutacja to przemiana krtani w dojrzały narząd. Zachodzi pod wpływem zmian hormonalnych, w okresie dojrzewania płciowego. W wyniku przemian zachodzących w budowie narządu głosowego, zmienia się brzmienie głosu.
Mutacja występuje w głosach żeńskich i męskich – u mężczyzn, ze względu na większą intensywność zmian, jest ona bardziej zauważalna. W przebiegu mutacji można wyróżnić trzy etapy: etap przedmutacyjny, okres właściwej mutacji oraz etap pomutacyjny.
Zmiany w narządzie głosowym
W okresie mutacji:
- krtań zmienia swoje rozmiary oraz obniża sięzachodzą zmiany w chrząstkach krtaniowych – następuje intensywny rozrost chrząstek krtani i ich uwapnienie (także pod wpływem gruczołu tarczowego)
- U chłopców krtań rośnie szybko i gwałtownie, w kierunku strzałkowym, u dziewcząt proces ten przebiega spokojniej, krtań rośnie w kierunku poziomym. Proces ten jest bardziej widoczny u mężczyzn niż kobiet (chrząstki męskie są większe i cięższe u mężczyzn, np. tzw. jabłko Adama – część chrząstki tarczowatej).
- zmienia się długość, szerokość i grubość fałdów głosowych, zmieniają się również ich właściwości biochemiczne; z końcem mutacji fałdy głosowe osiągają one dojrzałe rozmiary ( u mężczyzn powiększają się o ok.1 cm, u kobiet – ok. 3-4 mm)
- wraz ze wzrostem krtani następuje rozrost mięśni krtaniowych i ich przystosowanie do nowych warunków, a także zmiany naczynio- ruchowe;
- powiększa się tchawica i rezonatory leżące ponad krtanią,
- zmienia się pojemność oddechowa płuc.
Zmiany głosu
Wskutek procesów zachodzących w krtani i fałdach głosowych głos obniża się – o jedną oktawę u mężczyzn, o dwa- trzy tony u kobiet.
Jak długo trwa mutacja?
Mutacja przypada na 12 – 14 rok życia, okres pokwitania. Główne zmiany w narządzie głosowym zachodzą w okresie 6 miesięcy. Okres pomutacyjny, w którym następuje dojrzewanie głosu, może trwać do roku, a nawet dłużej. Ostateczne ukształtowanie krtani następuje na ogół w wieku 17 lat ( u niektórych osób w 19 r.ż) – jest to uzależnione od indywidualnego przebiegu procesów dojrzewania.
Trudności głosowe podczas mutacji
Zmianom zachodzącym w narządzie głosowym towarzyszą: rozpulchnienie i przekrwienie błony śluzowej, którą pokrywa duża ilość śluzu oraz zaburzenia w pracy mięśni krtaniowych (wewnętrznych i zewnętrznych), a także rozbieżności między czynnością krtani a oddychaniem. Skutkiem tego bywają najczęściej chrypka, załamywanie się głosu podczas mówienia, problemy intonacyjne, przeskakiwanie z niskich na wysokie częstotliwości.
Czytaj również: Nieprawidłowa mutacja