Wśród nieprawidłowości mutacyjnych występują następujące zaburzenia:
- Mutacja przedwczesna – kiedy proces mutacji i obniżenie się głosu zachodzi między 8 a 10 rokiem życia; uwarunkowana hormonalnie.
- Mutacja perwersyjna – wydatne obniżenie głosu występujące jednocześnie z nadmiernym rozrostem krtani na skutek zaburzeń hormonalnych.
- Niedokończona mutacja – mutacja rozpoczyna się prawidłowo, ale jej przebieg jest zaburzony:występuje długotrwała i uporczywa chrypka, głos traci barwę wskutek wyłączenia rezonansu głosowego, poza tym jest matowy, chrapliwy, intonacja – nieczysta. Występuje również tendencja do zacisku krtani, twardego nastawienie głosowego oraz nieżyt błony śluzowej krtani. Mogą pojawiać się również: drętwienie, pieczenie i bóle w okolicy krtani.
- Mutacyjny głos fistułowy – występuje, gdy rozwój krtani oraz jej budowa są prawidłowe, ale pojawiają się zaburzenia głosu. Uważa się, że jest to zaburzenie czynnościowe o podłożu psychogennym. Charakterystyczne dla głosu fistułowego są: niedostateczne napięcie i zwarcie strun głosowych (podczas fonacji są niedomknięte w 1/3 ich długości- w tylnej części głośni powstaje szpara w kształcie trójkąta), przekrwienie i obrzęk błony śluzowej, brak koordynacji pomiędzy pracą zewnętrznych i wewnętrznych mięśni krtani, nierówny poziom strun głosowych, upośledzona wibracja. Głos jest nadmiernie wysoki (ponieważ średnie położenie głosu nie obniża się), chrapliwy, dystonuje, często się załamuje (koguty, kiksy).
- Głos eunuchoidalny – posiada cechy głosu dziecięcego: jest wysoki, przypomina żeński sopran. Jest wynikiem nieprawidłowego rozwoju krtani oraz braku prawidłowo rozwiniętych odruchów oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych. Krtań jest mała, wąska, nagłośnia zwinięta, fałdy głosowe cienkie.
