Wędzidełka policzkowe i ich wpływ na mowę, śpiew i żucie

Wędzidełka policzkowe to kolejne, niewielkie struktury w naszym ciele, o których istnieniu często nie wiemy. A jednak wpływają na to, w jakich warunkach przebiegają wszystkie czynności zachodzące w jamie ustnej, w tym również mowa i śpiew.

Wędzidełka policzkowe

W jamie ustnej znajdują się cztery wędzidełka policzkowe. Dwa znajdują się w górnym łuku jamy ustnej, dwa kolejne w dolnym.

Są to fałdy błony śluzowej biegnące między wewnętrzną częścią policzków a dziąsłami. Zbudowane są z tkanki łącznej, mięśni i naczyń krwionośnych.

Wędzidełka policzkowe:

  • umożliwiają prawidłowe zasysanie, ssanie i karmienie w pierwszych latach życia
  • zapewniają odpowiednią ruchomość policzków, co wpływa na żucie pokarmów i komfort jedzenia, umożliwiają poruszanie się pokarmów w jamie ustnej, stabilizują policzki podczas żucia, zapobiegają ich nadmiernemu przemieszczaniu się, co wpływa także na pracę mięśni żucia (te same mięśnie uczestniczą w procesie tworzenia dźwięków)
  • utrzymują odpowiednie napięcie mięśniowe w obszarze jamy ustnej
  • prawidłowa ruchomość policzków wpływa również na właściwy przebieg artykulacji głosek
  • zapewniają prawidłową budowę dziąseł
  • zapobiegają odsłonięciu szyjek zębowych
  • umożliwiają utrzymanie higieny w jamie ustnej

Nieprawidłowa budowa wędzidełek policzkowych i jej konsekwencje

Podobnie jak pozostałe wędzidełka w jamie ustnej, zaburzenia budowie wędzidełek policzków, wpływają na przebieg jedzenia oraz motorykę jamy ustnej.

Wędzidełka policzkowe mogą być skrócone, źle umiejscowione, mieć nieodpowiednie wymiary, co pociąga za sobą liczne konsekwencje.

Częściej problemy sprawiają wędzidełka policzkowe górne – krótkie, napięte ograniczają tak ważne dla żucia i artykulacji ruchy policzków.

Zbyt krótkie, napięte ograniczają prawidłową ruchomość policzków, utrudniają wymiatanie resztek pokarmowych, co powoduje zaleganie pokarmów i procesy chorobowe w jamie ustnej (infekcje, próchnica, stany zapalne dziąseł – ważne także dla zdrowia aparatu głosowego).

Przyczyniają się do zaburzeń zgryzu i utrudniają leczenie ortodontyczne czy noszenie protez.

Mogą utrudniać artykułowanie dźwięków, przyczyniać się do powstawania wad wymowy.

Żadne badania naukowe nie wspominają o wpływie skrócenia
wędzidełek policzków na proces karmienia lub motorykę jamy ustnej,
jednak wielu specjalistów, na co dzień zajmujących się ograniczeniami
tkanek jamy ustnej, jest świadomych ich istnienia oraz uznaje, że
również w ich przypadku interwencja jest konieczna. Krótkie
wędzidełka policzków są także przedmiotem wykładów i dyskusji
podczas licznych specjalistycznych konferencji“.
R. Baxter

Nieprawidłowości w budowie wędzidełek policzkowych a mowa i głos

Ze względu na to, że wędzidełka te zapewniają prawidłową ruchomość policzków oraz właściwe napięcie w jamie ustnej, zaburzenia anatomiczne będą ograniczały możliwości pracy mięśni policzkowych, kątów ust, mięśni żucia – mięśni, które mają ogromne znaczenie w mowie i w śpiewie, w formowaniu kształtu traktu głosowego.

Jeśli praca mięśni policzkowych jest nieprawidłowa, mogą pojawić się trudności w utrzymaniu przez nie odpowiedniego ciśnienia w jamie ustnej oraz zaburzenia artykulacyjne wpływające także na jakość głosu. Najlepszym przykładem są głoski p, b, m, które przy osłabieniu napięcia mięśni policzkowych mogą być realizowane z tzw. powiewającymi policzkami i tracą wyrazistość.

Mogą również przyczyniać się do osłabienia mimiki twarzy, która wpływa na intonację, modulację głosu i uzupełnia przekaz głosowy o warstwę emocjonalną.

Podcinanie wędzidełek policzków

Wykonuje się ze względu na ograniczenia funkcji, kiedy wspomniane wyżej mięśnie policzkowe nie mogą prawidłowo pracować, utrudniają żucie, artykulację, ograniczają mimikę, utrudniają utrzymanie higieny w jamie ustnej (także gdy wywołują ból) i przyczyniają się do chorób w jej obrębie.


Braxter R., Język na uwięzi

Grabiszewska J., Tułodziecka S., Wędzidełka warg i języka – anatomia, podział, metody plastyki u pacjentów w wieku rozwojowym

Łasiński W., Anatomia głowy dla stomatologów

Rucińska-Grygiel B., Badanie wewnątrzustne, w: Karłowska I. (red.), Zarys współczesnej ortodoncji, PZWL

Siebert B., Kamińska B., Wybrane zagadnienia z anatomii i fizjologii układu stomatognatycznego. Układ stomatognatyczny a artykulacja., w: Biomedyczne podstawy logopedii

Wacińska-DrabińskaM., ZadurskaM., ZwierzchowskaH., Wędzidełka wargi górnej – w aspekcie ortodoncji, periodontologii, protetyki i estetyki, www.czytelniamedyczna.pl

Wędrychowska-Szulc B., Rozwój i wzrost twarzy w: Karłowska I. (red.), Zarys współczesnej ortodoncji, PZWL

Zdjęcie wędzidełka http://www.mobimotherhood.org/does-it-hurt-to-have-ties-released-and-other-frequently-asked-questions.html

Zapraszam do współpracy

Jeśli pracujesz głosem – możesz to robić bez wysiłku i zmęczenia, bez odczuwania „bólu mówienia”. Nauczę Cię, jak prawidłowo emitować głos, by był zawsze zdrowy, silny i piękny. Jeśli śpiewasz – podczas zajęć przekonasz się, że Twój głos płynie swobodnie, a każdy, nawet trudny tekst w j. polskim przestanie być przeszkodą.
A może po prostu chcesz polubić i lepiej poznać swój głos albo przestać bać się publicznych wystąpień – w tym również Ci pomogę.

Szkolenia i zajęcia indywidualne