Być może niektórzy z nas marzą o tym, by móc wyśpiewać każdy dźwięk, jaki istnieje. Inni być może skromniej marzą, by móc śpiewać jeszcze odrobinę niżej lub wyżej. O ile w tym drugim przypadku jest to możliwe poprzez naukę i systematyczne ćwiczenia, to w przypaku pierwszego stwierdzenia musimy pogodzić się z pewnymi ograniczeniami. Powód jest prosty, rodzimy się z pewnym potencjałem, który możemy urzeczywistniać i rozwijać, ale do granic wyznaczonych nam przez naturę. Nasze wrodzone właściwości określają, jakie dźwięki są dla nas dostępne na starcie i poprzez szkolenie. Skala głosu wyznacza ich zakres i jest dla nas swoistym drogowskazem w pracy głosem i nad głosem.
Skala głosu (tessytura głosowa) to szereg dźwięków uporządkowanych od najniższego do najwyższego, które człowiek potrafi swobodnie zaśpiewać odpowiednio do posiadanych możliwości. Możliwości te wyznaczają przede wszystkim:
- budowa narządu głosowego (m.in. budowa fałdów głosowych- im dłuższe fałdy głosowe tym niższy głos)
- stopień opanowania techniki wokalnej (m.in. umiejętność wykorzystania rezonatorów, podparcia oddechowego)
oraz pośrednio:
- płeć (głosy żeńskie brzmią o oktawę wyżej niż męskie)
- rodzaj głosu (patrz tabela); basy i alty- cechuje szeroka skala głosu, barytony i mezzosoprany- najmniejsza; zaś głos koloraturowy ma bardzo duży zasięg
Przeciętnie skala głosu wynosi około 1,5 oktawy. Odpowiednio wyszkolony głos może osiągać do 2-3 oktaw, jak sądzono kiedyś. Dziś wiadomo, że o wiele więcej.
W głosach męskich największą tessyturę posiadają basy, mniejszą tenory, a najmniejszą barytony.Wśród kobiet największą tessyturę głosową posiadają soprany, mniejszą alty, a najmniejszą mezzosoprany.
Skala głosu zmienia się po okresie dojrzewania (mutacji), ze względu na rozwój i obniżenie się krtani. Po tym okresie głos chłopców obniża się o oktawę, głos dziewcząt o tercję.
|
ODZAJ GŁOSU
|
PRZECIĘTNA SKALA
|
DŹWIĘKI MOŻLIWE DO OSIĄGNIĘCIA PRZEZ ODPOWIEDIE SZKOLENIE
|
|
GŁOSY ŻEŃSKIE
|
||
| ALT | f- e2 | fis2 |
| MEZZOSOPRAN | gis- gis2 | b2 |
| SOPRAN | h- b2 | cis3 |
|
GŁOSY MĘSKIE
|
||
| BAS | E- e1 | fis1 |
| BARYTON | G- fis1 | gis1 |
| TENOR | B- a1 | c2 |
Pamiętaj, by nie (próbować) śpiewać dźwięków leżących poza dostępnym dla Twojego głosu zakresem i na siłę nie „wyciągać” głosu ani w górę ani w dół.
Po przekroczeniu granicy wyznaczającej skalę głosu można zaobserwować załamanie głosu lub zmiana barwy głosu. Indywidualnie możesz również odczuć bóle w okolicy krtani.
Siłowe i nieumiejętne próby rozszerzania skali głosu mogą zakończyć się zniszczeniem narządu głosowego lub utratą wielu jego walorów.
Poszerzanie możliwości głosowych to systematyczna praca, która powinna odbywać się w konsultacji z profesjonalistą. Ćwiczeniami możemy osiągnąć zakres dźwięków, który na początku wydawać się może nie do osiągnięcia. Zawsze należy robić to, na co w danym momencie pozwala krtań i zawsze szanować swój głos.
Czytaj też: RODZAJE GŁOSÓW
