Nie da się jednak nie zauważyć tego, że jako społeczeństwo nie oddychamy najlepiej. Dysfunkcje oddechowe nie wynikają tylko z przyczyn anatomicznych, nie mają tylko podłoża chorobowego. Winne są nasze nawyki oddechowe kształtujące się pod wpływem stylu życia. Brak ruchu, siedzący tryb życia, nieprawidłowa postawa ciała, życie w pośpiechu, pod napięciem, branie na siebie zbyt wielu obowiązków, zbyt duże wymagania w stosunku do siebie mocno odbijają się na sposobie, w jaki oddychamy.

Oddychanie zaburzają także trudne przeżycia, których doświadczamy w ciągu życia i emocje, których nie chcemy dopuścić do głosu.

Stąd też mamy dużo problemów oddechowych widocznych w codziennym funkcjonowaniu, z którymi musimy uporać się zanim dojedziemy do pracy z dźwiękiem, głosem.

Nie zauważamy tego,

• że wiele razy w ciągu dnia wstrzymujemy powietrze
• że przez część dnia i nocy oddychamy przez usta
• że mówimy na resztkach powietrza
• że mówimy zbyt długie zdania, które spokojnie można podzielić na krótsze frazy
• że łapczywie chwytamy powietrze narażając się na większy wysiłek
• że wciągamy powietrze siłą zamiast poczekać, aż spokojnie napłynie
• że tracimy dużą część powietrza jeszcze zanim wydobędziemy dźwięk
• że nie potrafimy rozłożyć powietrza równomiernie podczas wypowiedzi/śpiewania
• że oddychamy zbyt szybko, w pośpiechu, nie dając ciału czasu na oddychanie w swoim rytmie
• że wymuszamy zbyt głębokie wdechy
• że oddychamt zbyt często
• że napinamy mięśnie podczas wdechu, zamiast pozwolić sobie na rozluźnienie
• że napięte mięśnie brzucha blokują niski (głęboki, dolnożebrowo-przeponowy) oddech

Gdyby nie fakt, że w codziennych sytuacjach mamy tyle problemów z oddychania, oddychaniem podczas mówienia czy śpiewania nie musielibyśmy się przejmować ani jakoś specjalnie ćwiczyć tej umiejętności (poza sytuacjami zaburzeń anatomicznych czy przyczyn medycznych), bo od urodzenia nasze ciało potrafi najlepiej oddychać i wydobywać dźwięki. Część z nas traci te zdolności na rzecz nowych nawyków, które mocno obciążają krtań i utrudniają swobodne emitowanie dźwięków. Ważne jest jednak nie tylko to, jak oddychamy podczas śpiewania, wystąpienia, ćwiczeń głosu, ale przez większą część dnia. Oddech jest z nami przez cały czas i nie tak łatwo zapomnieć o złych nawykach, gdy chcemy śpiewać czy dużo i intensywnie mówimy.

Pocieszające jest to, że ciało może i potrafi wrócić do swobodnego oddechu, że w dużym stopniu możemy naprawić to, co „zepsuło się” do tej pory. I gdy pracujemy (z) głosem, zauważamy objawy zaburzeń, potrzebujemy uporządkować nasze relacje z oddechem. To praca, która zahacza o ciało, umysł i duszę. Ale jej efekty szybko usłyszymy w głosie.

Po co ćwiczyć oddech?

Gdy pracujemy nad głosem:

• by wzmocnić mięśnie oddechowe
• by zwiększyć pojemność płuc
• by wykorzystać optymalnie proces oddychania dla osiągniecia swobody emisyjnej
• by świadomie wykorzystywać oddech w procesie mówienia i śpiewania, odróżniać fazę wdechu i wydechu
• by wydłużyć fazę wydechu (np. w związku z koniecznością mówienia/śpiewania dłuższych fragmentów tekstu)
• by oddychać w sposób, który nie obciąża aparatu głosowego, by odciążyć krtań
• by zapobiegać podrażnieniom błon śluzowych gardła i krtani
• by zminimalizować wysiłek fizyczny podczas emitowania głosu
• by zlikwidować nieprawidłowe nawyki oddechowo-emisyjne (np. próby mówienia na wdechu, mówienie na resztkach powietrza, siłowe wciąganie powietrza, tracenie powietrza jeszcze przed rozpoczęciem frazy)
• by zyskać silny i stabilny strumień powietrza, na którym opierają się dźwięki
• by uregulować tempo mowy
• by umiejętnie stosować pauzy oddechowe w mowie i w śpiewie
• by zapobiegać zaburzeniom i przeciążeniom głosu
• by skorygować i zmienić złe nawyki oraz móc pracować z głosem bez obaw, że sobie zaszkodzimy
• by uwolnić głos od napięć i przywrócić mu wolność

W codziennym życiu:

• by oddychać prawidłowo, w spoczynku przez nos i zyskać wszystkie korzyści z tego płynące ->
• by zapobiegać hiperwentylacji (zbyt duża liczba oddechów, zwiększenie ilości tlenu w organizmie powodujące np. niepokój, zawroty głowy, zmęczenie, duszność, zatkany nos)
• by wzmacniać odporność organizmu
• by opanować stres, osłabić lęk i skutki napięć
• by zwiększyć koncentrację
• by żyć uważniej i pozwolić sobie odczuwać
• by czuć więcej i głębiej
• by poprawić jakość życia
• by zmienić swoje życie

Oddech to potężna siła, która pozwala nam zakotwiczyć się w tu i teraz. Prawidłowy sprawia, że życie staje się lepsze.