Niektóre przyczyny zaburzeń głosu, nieprawidłowej emisji głosu to:
- nieprawidłowa budowa narządu głosowego,
- nieprawidłowy przebieg fizjologicznych procesów zachodzących w obszarze narządu głosowego (np. oddychanie spoczynkowe przez nos, dysfunkcje połykania),
- zmęczenie,
- emocje,
- stres,
- pośpiech,
- trema,
- zaburzenia psychiczne,
- życie w trybie przerwania/ walki/ zamrożenia,
- nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny głosu.
Jeśli Twój głos szybko się męczy, mówienie, śpiewanie boli, drapanie gardła pojawia się często po długim mówieniu, czujesz wysiłek, zmęczenie mięśni gardła, krtani, szyi, choć masz za sobą trening głosu –
potrzebujesz czegoś więcej niż tylko techniki.
Technika nie rozwiąże wszystkich problemów. Bo najpierw jesteś człowiekiem, potem mówcą i wokalistą. Głos jest żywym instrumentem. Reaguje na to, czego doświadczasz jako człowiek. Głos jest jedynym instrumentem, który podlega pracy układu nerwowego.
Pośpiech, zanieczyszczenie otoczenia (powietrza, także światłem, hałasem), stres, napięcie, życie w stanie czuwania, w trybie przetrwania przeciążają układ nerwowy. Ciągle stymulują, utrudniają rozluźnienie się i odpoczynek, które są niezbędnym elementem po każdym, także głosowym wysiłku.
Technika jest niezbędna, by móc wydobywać dźwięki w sposób zgodny z fizjologią narządu głosowego i uniknąć przeforsowania głosu. Mówienie i śpiewanie, jeśli przebiegają w sposób prawidłowy i zgodnie z zasadami głosowego BHP nie bolą i nie męczą krtani.
Jednak, aby móc pracować głosem, mówić, śpiewać bez obciążania krtani i uczyć się prawidłowej techniki Twój głos potrzebuje sprzyjających warunków w ciele:
- rozluźnienia mięśni (nie mylić z całkowitym odpuszczeniem napięcia mięśni, osłabieniem mięśni),
- pozbycia się zbędnych napięć,
- prawidłowej postawy,
- mobilizacji całego aparatu głosowego,
- chęci do wydobywania dźwięków,
- możliwości reagowania na impulsy wysyłane z mózgowych ośrodków odpowiedzialnych za emitowanie głosu.
by móc wykorzystać pełnię swoich możliwości i uniknąć przeforsowania. Jeśli ich brakuje, jakoś brzmisz. Ale zawsze powtarzam, że jakoś to nie to samo co jakość.
Dlaczego te warunki w ciele są ważne? By głos mógł przepływać, wydobywać się bez przeszkód. Swoboda dźwięków bierze się z tego samego stanu w ciele. Z wyciszenia układu nerwowego, z umiejętności odpoczywania, radzenia sobie z napięciami, emocjami i stresem. Ze snu, który przynosi regenerację ciała, z ciszy, która pozwala odpocząć tkankom i narządom.
Ciągła stymulacja, życie w pospiechu, napięciu, przemęczenie organizmu, aktywny ponad miarę współczulny układ nerwowy (odpowiedzialny za reakcję stresową, walkę i ucieczkę, pobudzenie organizmu) sprzyjają zaciskom krtani, napięciom i blokadom głosu.
Technika jest niezbędna, ale jeśli nie potrafimy się rozluźnić, wyciszyć układu nerwowego, nie wykorzystamy tego, co zapewnia ona naszym krtaniom – bezpieczeństwa, rozwoju, eksperymentowania, eksplorowania, odkrywania czy wyrażania.
Jak wyciszyć układ współczulny?
Reakcję relaksacyjną pomagają przywrócić między innymi:
- ćwiczenia oddechowe,
- ćwiczenia relaksacyjne,
- treningi relaksacyjne,
- medytacja,
- śpiewanie mantr,
- śpiewanie dla przyjemności,
- joga,
- ćwiczenia rozciągające,
- masaż,
- techniki uważności (mindfulness),
- odpoczynek od (ograniczenie) social mediów,
- zbilansowana, odżywcza dieta,
- regularne godziny snu, odpowiednia liczba godzin snu,
- odpoczynek w ciągu dnia (przerwy podczas pracy, krótki relaks).
Spróbuj połączyć pracę nad głosem (nad prawidłową techniką mowy/ śpiewu) z odpowiednią ilością odpoczynku i relaksacji. Stosuj techniki redukujące stres, by Twój głos mógł wybrzmieć w pełni.
Jeśli ćwiczysz, masz prawidłową technikę, ale doświadczasz zmęczenia, osłabienia głosu – przyjrzyj się swojemu ciału, napięciom, samopoczuciu i temu, jak wygląda Twoje dbanie o głos. Technika jest niezbędna, ale nie zastąpi troski o głos. Podobnie sama higiena głosu nie rozwiąże technicznych problemów obciążających krtań.
Sprawdź, co stanie się, gdy połączysz prawidłową technikę (mowy/śpiewu) z umiejętnością wyciszenia układu nerwowego i troską o głos.
Najpierw stwórz dobre warunki w ciele. Odczuj, że rzeczy techniczne, dotąd trudne – stają się łatwiejsze i możliwe do opanowania.
